Web Content Display
INFORMACJE OGÓLNE
Gospodarkę leśną w Lasach Państwowych z zakresu zagospodarowania i użytkowania lasu prowadzi się w oparciu o plany urządzenia lasu sporządzanych dla nadleśnictw na 10 lat. Wykonują je dla Lasów Państwowych specjalistyczne jednostki, m.in. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej (BULiGL). Plany urządzenia lasu, po konsultacjach z udziałem społeczeństwa, są zatwierdzane decyzją Ministra Środowiska.
Przygotowanie planu poprzedza zawsze dokładna inwentaryzacja i ocena stanu lasu. Leśnicy określają takie cechy lasu, jak struktura, budowa, wiek, skład gatunkowy, stan zdrowotny czy warunki glebowo-siedliskowe. W działaniach przewidzianych do realizacji uwzględnia się cele gospodarki leśnej i funkcje, jakie pełnią lasy w urządzanym nadleśnictwie, również te edukacyjne i turystyczne. Bardzo ważnym elementem Planu Urządzenia Lasu jest uwzględnienie zadań zawartych w Planach Zadań Ochronnych (PZO), sporządzanych dla obszarów Natura 2000. Dostosowanie projektu planu do funkcji przyrodniczych jest podstawą zrównoważonego leśnictwa, uwzględniającego wszystkie funkcje lasu.
W planach urządzeniowych określono między innymi zasady zagospodarowania lasu oraz „etat cięć”. Pojęcie etatu rozpatruje się w dwóch płaszczyznach:
- Po pierwsze określa się maksymalnie możliwą ilości drewna do pozyskania na 10 lat wyrażoną w m3.
- Po drugie określa się powierzchnię (ha) jaka powinna zostać objęta różnego rodzaju zabiegami (zrębami, rębniami złożonymi lub trzebieżami).
Etat cięć jest to nic innego, jak cześć określonego przyrostu masy drzewnej nadleśnictwa, którą możemy pozyskać bez szkody dla stabilności drzewostanów. Przyrost określa się podczas trwających ponad pół roku, skrupulatnych pracach terenowych wykonywanych przez taksatorów. Taksator jest to osoba posiadająca najwyższe uprawnienia do opisywania lasu (inwentaryzowania) zatrudniona w Biurze Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. BULiGL po przeprowadzeniu prac terenowych czyli opisania drzewostanów (taksacji lasu) i określeniu zasobności ( ilości m3 na/nadleśnictwo), przez przeliczenie danych z siatki powierzchni próbnych określa możliwy etat do realizacji. Wartość ta jest to ilość drewna, jaką można i należy pozyskać bez zakłócenia zasady trwałości lasu.
Pozyskanie drewna odbywa się w ramach dwóch kierunków prac: Użytkowania lasu rębnego (drzewostany dojrzałe) i przedrębnego (drzewostany wymagające przecięcia ze względu na gatunek bądź przegęszczenie (zadrzewienie). W ramach pozyskania przedrębnego pozyskuje się drewno przy wykorzystaniu cięć pielęgnacyjnych i sanitarnych, zgodnie z potrzebami hodowlanymi i ochronnymi drzewostanów. Użytkowanie rębne realizowane w ramach cięć odnowieniowych ma na celu zastąpienie starego drzewostanu młodym pokoleniem i stworzyć najkorzystniejsze warunki do wzrostu i rozwoju nowych drzew. Użytkowanie przedrębne obejmuje drzewostany młodszych klas wieku, które wymagają cięć pielęgnacyjnych dla zwiększenia możliwości rozwojowych drzew i poprawy ich jakości. W wyniku tych cięć poprawia się także zdrowotność drzewostanów.
W ostatnich latach na terenie RDLP w Białymstoku miały miejsce anomalie pogodowe w postaci wiatrów huraganowych. Szkody jakie wyrządziły wichury w znacznym stopniu pogorszyły sytuację zdrowotną (sanitarną) drzewostanów w wielu nadleśnictwach. Taka sytuacja zawsze, dodatkowo komplikują prace z zakresu pozyskania i zmuszają nadleśnictwa do intensywniejszych cięć w ramach porządkowania stanu sanitarnego lasu, zakłócając jednocześnie normalny cykl produkcji leśnej opartej o wyliczony etat. Etat ustalony w Planie Urządzania Lasu ( PUL) który zatwierdza bezpośrednio Minister Klimatu i Środowiska jest wartością nieprzekraczalną. Przy typowaniu drzewostanów do cięć uwzględnia się przede wszystkim aktualny stan lasu i jego zdrowotność i uszkodzenie. W przypadku obecnie realizowanego PUL na terenie naszego nadleśnictwa pozyskuje się znacznie więcej drewna w cięciach sanitarnych i pielęgnacyjnych w celu poprawy stabilności drzewostanów po niszczycielskich anomaliach pogodowych niż w cieciach zrębowych.
Pozyskanie drewna odbywa się poprzez różne rodzaje cięć. Najogólniej można je podzielić na cięcia:
rębne – prowadzone w drzewostanach dojrzałych do wyrębu;
przedrębne – których celem jest pielęgnacja rosnących drzewostanów;
przygodne – wynikające z nieprzewidzianych sytuacji pogodowych bądź zwalczania szkodliwych owadów i grzybów.
Użytkowanie rębne oparto o aktualne potrzeby hodowlane drzewostanów, kierując się ich wiekiem, jakością i zgodnością gatunkową drzew do warunków glebowych i klimatycznych. Opracowany wykaz powierzchni cięć na dany rok gospodarczy określa maksymalną wielkość użytkowania rębnego rocznie. Plan uwzględnia odstęp czasowy od poprzednich cięć wykonanych na zrębach sąsiadujących (ład czasowy). Odstęp prac zrębowych nie może być krótszy niż 4-5 lat. Jednocześnie obowiązkowo wprowadza się nowe pokolenie na zrębie poprzedzającym planowane cięcie.
Kolejność typowania drzewostanów do użytkowania w rocznym planie nadleśnictwa odbywa się w następującej kolejności:
Cięcia przygodne w ostatnich latach są wykonywane głównie ze względu na wichury.
Cięcia przedrębne –o charakterze selekcji pozytywnej. Wykonując je należy mieć na uwadze wybór odpowiedniej liczby drzew najlepszych i popieranie ich rozwoju przy jednoczesnym popieraniu biogrup drzew, mających wzmocnić naturalną różnorodność gatunkową drzewostanów.
Drzewostany do przebudowy (w miejscach, gdzie skład gatunkowy jest niedostosowany do siedliska.
Drzewostany przeszłorębne (drzewostany o malejącym przyroście, w dalszej perspektywie ulegające rozpadowi)
Drzewostany rębne (dojrzałe do wyrębu)
Cięcia przedrębne – o charakterze selekcji negatywnej. Wykonując je należy mieć na uwadze usuwanie drzew uszkodzonych, chorych i zaatakowanych prze długoletnie patogeny.
